Wokół kawy narosło wiele mitów. Jedni uważają ją za cudowny eliksir, inni za szkodliwą używkę. Postanowiliśmy przyjrzeć się najczęstszym pytaniom i odpowiedzieć na nie w oparciu o dostępne dowody naukowe, szczególnie w kontekście zdrowia wątroby.
Mit 1: Tylko kawa z kofeiną jest korzystna dla wątroby.
Fakt: Chociaż wiele badań wskazuje na kofeinę jako kluczowy składnik o działaniu ochronnym, dowody sugerują, że kawa bezkofeinowa również może przynosić korzyści. Badania na zwierzętach wykazały, że bezkofeinowa kawa chroniła wątrobę myszy przed rozwojem wczesnych stadiów NAFLD.[21] Również niektóre badania epidemiologiczne na ludziach sugerują, że picie kawy bezkofeinowej wiąże się z niższym poziomem enzymów wątrobowych.[22] Prawdopodobnie inne związki zawarte w kawie, takie jak antyoksydanty, również odgrywają tu ważną rolę. Dowody na korzyść kawy bezkofeinowej są jednak mniej liczne i spójne niż w przypadku kawy tradycyjnej.
Mit 2: Sposób parzenia nie ma znaczenia.
Fakt: Sposób przygotowania kawy może wpływać na jej skład chemiczny, a co za tym idzie, na potencjalne właściwości. Kawa niefiltrowana (np. z ekspresu ciśnieniowego, parzona "po turecku", z french pressu) zawiera więcej diterpenów – kafestolu i kaweolu. Związki te mogą podnosić poziom cholesterolu, ale jednocześnie wykazują działanie chemoprewencyjne w badaniach laboratoryjnych.[7] Z kolei kawa filtrowana (z ekspresu przelewowego, dripa) ma tych związków znacznie mniej. Niektóre badania sugerują, że to właśnie kawa filtrowana ma silniejszy związek z ochroną przed zwłóknieniem wątroby.[8, 16] Brakuje jednak jednoznacznych dowodów, by rekomendować jedną metodę parzenia nad drugą w kontekście zdrowia wątroby. Najważniejsza wydaje się regularność spożycia.
Mit 3: Dodatek mleka, cukru czy syropów niweczy korzyści.
Fakt: To kluczowa kwestia. Chociaż samo mleko prawdopodobnie nie wpływa negatywnie na właściwości kawy, to dodatek cukru, syropów smakowych i tłustej śmietanki jest wysoce niewskazany. Nadmiar cukru i tłuszczów nasyconych w diecie jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju NAFLD i otyłości.[20, 23] Dodawanie do kawy pustych kalorii w postaci cukru może zniwelować, a nawet przeważyć potencjalne korzyści płynące z picia samej kawy. Najlepszym wyborem jest czarna kawa. Jeśli nie lubisz jej smaku, rozważ dodatek niewielkiej ilości mleka o niskiej zawartości tłuszczu lub napoju roślinnego bez cukru.
Mit 4: Kawa odwadnia, co jest szkodliwe dla wątroby.
Fakt: Kofeina ma łagodne działanie moczopędne, jednak badania pokazują, że umiarkowane spożycie kawy (do 4 filiżanek dziennie) nie prowadzi do odwodnienia u osób regularnie ją pijących. Ilość płynu dostarczana z samą kawą w dużej mierze równoważy jej efekt diuretyczny. Oczywiście, kawa nie powinna być jedynym źródłem płynów w ciągu dnia – kluczowe jest regularne picie wody.
WAŻNE: Informacje zawarte na tej stronie nie stanowią porady medycznej.
Zawsze podchodź do informacji o zdrowiu krytycznie i konsultuj swoje wybory z lekarzem lub dietetykiem.